Interesante no signifikadu importante tebes lia-menon husi amu pároku Maria Auxiliadora Komoro, Dili iha misa agradesimentu husik tinan tuan 2016 no simu tinan foun 2017. Tuir Amu Elias de Deus, tinan 2016 remata ona, no Governu Timor-Leste hatudu progresu lubuk ida ona. Husu Governu presiza iha planu ne’ebé di’ak liu atu bele investe iha area oioin hodi dezenvolve Timor-Leste sai nasaun ne’ebé dezenvolvidu. Durante tinan sanulu resin nasaun foun ne’e iha prosesu konstrusaun nia laran, iha tinan foun ne’e bele iha planu di’ak liu tan atu bele investe iha area hotu-hotu.
Lia hirak ne’e hanesan motivasaun ba timoroan hotu halo reflesaun oinsa ita nia planu ba tinan foun 2017 ne’e atu iha hanoin ne’ebé di’ak atu bele dezenvolve nasaun ida ne’e iu husi investimentu oioin. Lia hirak ne’e mos hanesan sasadik ida ba timoroan tomak liu-liu governante sira tantu sira ne’ebé tinan ida ne’e nia mandatu hotu ona no mos sira ne’ebé sei simu mandatu foun tuir rezultadu eleisaun nian. Ita hein katak se deit mak hetan fiar hodi kaer ukun governu periodu oin mai tenke fo atensaun duni ba kriasaun investimentu no diversifikasaun ekonomia.
Ita hatene katak investimentu iha area infra-estrutura la’o daudaun ona hanesan eletridade no mos estrada sira ne’ebé hatutan entre kapital ho munisipiu sira iha ona prosesu konstrusaun. Problema ba ita mak investimentu iha rekursu umanu. Tinan-tinan ensinu superior sira iha rai laran halo ona graduasaun ba lisensiadu rihun ba rihun no mos timoroan sira ne’ebé hasai lisensiatura iha estranjeiru barak ona, maibe sei hamosu pergunta boot ida, timoroan sira bele ona simu hasoru sasadik sira halo investimentu no diversifika ekonomia iha area oioin?
Ne’e mos sai sasadik ida ba governu oinsa estimula timoroan sira atu soi mentalidade emprendedorismu no sai ona husi zona hanoin sai empreteiru ne’ebé buka projetu governu nian de’it. Duke fo projetu konstrusaun ba timoroan sira depois nia rezultadu laiha kualidade, diak liu ba tinan 2017 ba oin ne’e governu tenke reve fali politika fo projetu konstrusaun sivil hodi kria projetu iha area produtivu hanesan agrikultura, peska, pekuaria, no turismu. Ho nune’e mak ita bele realize diversifikasaun ekonomia no kria investimentu ne’ebé sei absorve forsa traballu timoroan sira atu labele sai dezempregu intelektual. Ba intelektual sira tenke aplika sira nia matenek iha pratika oinsa bele kria empregu ba an rasik no labele hein deit atu servisu iha setor publiku ne’ebé fatin limite tebes.
“Tinan lima mai kompetisaun sei maka’as no sei maka’as liu tan, tanba ne’e ha’u husu ba prezidente sira iha munisipiu atu dezenvolve ita boot sira nia an labele hanoin de’it projetu governu maibe buka investe iha area sira seluk sambil ita boot sira hadi’a an hodi hasoru dezafiu ne’ebé sei akontese iha tinan lima mai.” ***
Kakein:
“Tinan lima mai kompetisaun sei maka’as no sei maka’as liu tan, tanba ne’e ha’u husu ba prezidente sira iha munisipiu atu dezenvolve ita boot sira nia an labele hanoin de’it projetu governu maibe buka investe iha area sira seluk sambil ita boot sira hadi’a an hodi hasoru dezafiu ne’ebé sei akontese iha tinan lima mai.”
Gastão Sousa
Ministru Obras Publiku, Transporte no Komunikasaun
Business Timor edisaun 341
Lali’an:
* Governu tenke iha planu di’ak hodi investe iha 2017
- Ida mak kuda mentalidade timoroan hodi sai emprezariu
* Lei rai importante ba prosesu investimentu
- Nai Deputadu sira rona ba no sente ba!
* CCI-TL estabelese kooperasaun ho ADEPEP
- Kuidadu akontese hanesan Portugal Telecom halo ba Timor Telecom (BT)