Novidade foun ne’ebé hanesan anin huu maka’as iha rai doben ida ne’e mak kompañia telekomunikasaun Portugal-Telecom hanesan inan ne’ebé hahoris nia oan kompañia Timor-Telecom sai operador durante tinan 10 resin iha Timor-Leste iis besik kotu ona.
Tanba TT nia inan PT atu mate ona, halo TT nia tiu Estadu Timor-Leste preokupa tebes no dulas daudaun kakutak oinsa hakiak fali oan-kiak ne’ebé nia inan husik hela ne’e. Uluk bainhira asina akordu iha tinan 2002, PT sei entrega tomak nia oan TT ba Estadu TL bainhira ho idade tinan 15 ka to’o 2017 ho kondisaun ida katak Governu TL labele hatama tan ema seluk hodi hakiak hamutuk iha uma laran.
Lideransa Estadu Timor-Leste tempu ne’eba hola desizaun hili PT mak sai inan ba TT ho razaun ida mak PT nudar fetosan tuan ba umane Estadu TL ne’ebé iha sentimentu solidariedade fraternidade maka’as ba povu Timor-Leste ne’ebé momentu ne’eba foin hader husi ahukdesan laran, moris mukit tebes.
Infelismente, durante hala’o knar komunikasaun nian, PT kontrola maka’as TT, soe lakon tiha sentimentu solidariedade no fraternidade ba povu Timor-Lorosae ne’ebé sei moris mukit hodi monopoli merkadu, nune’e fo folin produtu ne’ebé aas ka futu kakorok to’o ita is atu kotu, depois ninia rede la domina teritoriu tomak Timor-Lorosa’e nian. Hafoin povu halerik bebeik ba servisu TT nian ne’e, governu ne’ebé reprezenta Estadu TL nian sente neon-sala ba politika ne’ebé sira halo hodi hili PT nu’udar inan ba TT. Governu sente neon sala tanba haree no rona povu nia halerik, ikus mai halo politika foun hatama operador sira seluk hodi halo kompetisaun ho TT. Ninia konsekuensia mak akordu ida atu entrega tomak TT ba Estadu TL iha 2017 anula tiha.
Maibe saida mak akontese ohin loron ho moris TT nian ba oin hafoin PT fase liman? Governu tenke identifika loloos tanba sa mak PT husik TT? Iha ne’ebé ona sira nia kompimisu ho sentimentu solidariedade ba ita ne’ebé uluk sira halo ho kabeen boot? PT ne’e loloos buka manan no xupa deit povu timoroan nia ran, nune’e nia hakarak kaer metin bainhira monopoli merkadu, no bainhira kompete labele ona husik TT.
Tanbe ne’e Estadu Timor-Leste liu husi saseluk povu nian iha uma fukun labele kolia mamar fali atu governu sosa PT nia sahin iha TT. Sosa fali sahin PT iha TT ne’e ba saida nian? Loloos ne’e Estadu Timor-Leste tenke foti nonok deit ona. Hanesan tuir lisan timoroan nian Estadu TL nu’udar umane bainhira nia feton PT mate karik, umane iha direitu tomak foti hotu PT ho oan TT nia folin dala ida. Ida ne’e mak dehan Estadu TL soberanu duni!***
Kakein:
“Hau nia mesagen mak mai ita hamutuk saida mak ladiak ita hadia, hau sei iha parlamentu nasional iha orsamentu hau sempre fo apoiu, planu estratejiku ne’e laos ministru mak halo mesak tanba hamutuk ho povu, funsionariu sira hadia atu bele maneja diak liu tan.”
Mariano Asanami Sabino Lopes, eis ministru agrikultura no peska nian
Business Timor edisaun 246
Lali’an:
* Governu seidauk diskuti problema TT
- Diak liu foti nonok tanba povu TL mak hakiak
* Negosiante ikan kontinua fa’an iha dalan publiku
- Tanba ita la implementa lei ho loloos
* Komunidade Numbei preokupa ba bee-moos
- Karik sei hein to’o ZEEMS la’o loos ona (BT)
